‘Onze rechtbank, mijn rechtbank, waar ik trots op ben’

De Almelose rechtbank leverde prachtig werk bij de zittingen rond de viervoudige moord. Efficiënt, met oog voor alle belanghebbenden. Het verleidde advocaat Bertil Morsink uit Enschede, ooit in de oude rechtbank beëdigd, tot een lofzang.

De rechtbank in Almelo stond de afgelopen twee weken in het teken van de behandeling van de viervoudige moord in Enschede in het najaar van 2018. Een spraakmakende zaak in allerlei opzichten.

Vier burgers werden in een tijdsbestek van enkele minuten bruut met tien pistoolschoten om het leven gebracht. Drie verdachten die er stoïcijns het zwijgen toe doen, en hun raadslieden die bepleiten dat de verdachten er niets mee te maken hebben. De niet vaak voorkomende eis van de officier van justitie van een levenslange gevangenisstraf tegen alle drie de verdachten, omdat de slachtoffers ‘als beesten zijn afgemaakt’. Niet in de laatste plaats vanwege de nabestaanden van de slachtoffers, het onvoorstelbare leed dat hen is aangedaan doordat hun geliefden plotseling met geweld uit hun leven zijn weggerukt. Begin november volgt de uitspraak van de rechtbank.

Het is de rechtbank waar ik bijna dertig jaar geleden als advocaat ben beëdigd. De rechtbank was toen nog gevestigd in het fraaie gebouw aan de Wierdensestraat in Almelo. Computers hadden nog niet hun intrede in de rechtspraak gedaan. Het was allemaal handwerk binnen een kleine rechtbank en balie van advocaten waar iedereen elkaar kende. Toen al had de rechtbank in Almelo de reputatie snel en pragmatisch te werken. Tot op de dag van vandaag is het de rechtbank in ons land met de kleinste achterstand in de afhandeling van alle zaken die er worden aangebracht.

Getroffen door het virus

Ook die rechtbank is, net als de rest van onze maatschappij, hard getroffen door de uitbraak van het coronavirus. Hele zittingsagenda’s werden voor weken en soms maanden leeggeveegd met nog grotere achterstanden als gevolg. Langzaam maar zeker mocht het rechtssysteem later weer opstarten, net als voor iedereen met inachtneming van de richtlijnen van het RIVM. Dus desinfecterende gel, looproutes en beperkte zitplaatsen overal in het gebouw. Het is soms even wennen, maar in verreweg de meeste zaken goed te doen.

Foto: Emiel Muijderman

Allemaal een plekje

Totdat je als rechtbank een viervoudige moordzaak als deze moet behandelen. Een strafdossier dat vele ordners beslaat en waarvan de behandeling dus meerdere zittingsdagen vergt. Zittingen waarbij drie rechters, twee officieren van justitie, een griffier, de parketpolitie, gerechtsbodes, drie verdachten met hun advocaten en meer dan tien benadeelde partijen met hun eigen advocaten allemaal een plekje moeten krijgen. Daarnaast overige familieleden van de slachtoffers en journalisten, die natuurlijk bij een strafproces als dit graag aanwezig willen zijn. Zie dat allemaal maar eens te regelen.

Als advocaat van een van de benadeelde partijen kan ik u bevestigen: het is allemaal keurig geregeld. De parketpolitie staat al buiten de rechtbank om te controleren of iedereen die naar binnen wil er ook echt mag zijn. Binnen nog meer parketpolitie om alles in goede banen te leiden. Verder tal van gerechtsbodes met namenlijsten om iedereen naar de juiste zaal te begeleiden. Normaal gesproken had iedereen in de grote zittingszaal gepast, maar dat is nu niet mogelijk door de 1,5 metermaatregel.

Daarom zijn er nu liefst drie zittingszalen in gebruik met een live beeld- en geluidsverbinding met de hoofdzaal, zodat iedereen de zaak kan volgen.

Placering in de zalen zelf met naambordjes op de stoelen, iedereen heeft z’n eigen veilige plek. De pers heeft zelfs de beschikking over een eigen rechtszaal, zodat journalisten daar ongestoord en even veilig hun werk kunnen doen. En omdat die ene koffieautomaat in de centrale hal dat tijdens de pauzes allemaal niet aankan, worden er tijdens de onderbrekingen kannen met koffie en thee geregeld.

Techneut

Is er dan helemaal niets te klagen? O, vast wel, als je daar tenminste je best voor wilt doen. Beeld en geluid haperden weleens, soms tegelijk, soms los van elkaar. Maar een kort seintje van de parketpolitie of een bode via de mobilofoon en er komt een techneut in de zaal om het euvel direct te verhelpen. Ik heb geen tafel om mijn dossier op te leggen en ik zit het liefste in de hoofdzaal zelf, maar een kniesoor die daarover valt.

Nee, ik wil helemaal niet klagen, in tegendeel, ik wil juist de loftrompet steken over de wijze waarop onze rechtbank met al haar medewerkers dit strafproces in deze bijzondere tijd heeft georganiseerd. Precies op de wijze zoals ik haar bijna dertig jaar geleden heb leren kennen: snel, pragmatisch en efficiënt. Zakelijk op de inhoud, gemoedelijk in de omgang. Kortom, het hele speciale en eigen dna van de rechtbank in Almelo.

Onze rechtbank, mijn rechtbank, waar ik trots op ben, daarom.

_{Artikel geplaatst in Dagblad Tubantia van zaterdag 26 september 2020}